Działania plastyczne dzieci odgrywają jedną z kluczowych ról w ich rozwoju. Nie bez powodu są one często używane w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej jako jedne z głównych ścieżek edukacyjnych. Używając materiałów plastycznych możemy:
- uczyć i utrwalać treści edukacyjne
- rozwijać kreatywność
- rozładowywać i przerabiać emocje
- wspierać rozwój manualny
- ćwiczyć koordynację wzrokowo-ruchową
- rozwijać percepcję wzrokową.
Jak poprzez działania plastyczne możemy uczyć dzieci?
Aktywność plastyczna jest świetnym narzędziem do wprowadzenia nowych pojęć edukacyjnych. Dziecko szybciej uczy się nazywać i rozpoznawać przykładowo figury geometryczne, gdy ma możliwość je narysować, pokolorować, wykleić. To samo dzieje się, gdy wprowadzamy litery i cyfry. Malując, rysując i nazywając, dzieci uruchamiają 3 kanały edukacyjne: wzrok, słuch, a co najważniejsze kanał kinestetyczny. Ten ostatni jest głównym sposobem przyswajania informacji u najmłodszych. By czegoś naprawdę się nauczyć, dzieci potrzebują tego doświadczyć. Nie wystarczy im powiedzieć, że to co widzą jest kołem. One muszą to koło najpierw odnaleźć w swoim otoczeniu, pobawić się w zabawy ruchowe w kole, a na końcu, by zintegrować swoje doświadczenie, narysować koło. Za pomocą obrazów dzieci także pokazują nam to, co już wiedzą o otaczającym świecie.
Jak aktywność plastyczna rozwija kreatywność u dzieci?
Poprzez działanie plastyczne dzieci także rozwijają kreatywność, ćwiczą wyobraźnię. Sposób widzenia przez dzieci rzeczywistości jest często zupełnie inny niż nasz jako dorosłych. Dla dziecka nie stanowi problemu to, by niebo było zielone, a trawa niebieska. To właśnie twórcze podejście do rzeczywistości sprawia, że dla niego wszystko jest możliwe. Indywidualny dobór kolorów kształtów to wszystko kreatywność. Jeśli damy możliwość dzieciom samodzielnie narysować na przykład drzewo to każde z tych drzew będzie inne, ponieważ każde dziecko w inny sposób widzi otaczającą go rzeczywistość. Jeśli doceniamy ten unikatowy sposób postrzegania przez dziecko, to buduje ono nie tylko kreatywność, ale także silne poczucie własnej wartości i pewność siebie.
Jak aktywność plastyczna pomaga wyrażać emocje u dzieci?
Dzieci w swoich pracach wyrażają emocje, których doświadczają. Widać czy są smutne, radosne, czy może złe, wystraszone. Często praca plastyczna pomaga dziecku wyrazić to, co jest w nim w środku, a czego nie potrafi nazwać za pomocą słów. Malowanie złości, zamalowywanie kartki na czarno, darcie obrazka, na którym narysowane są trudne emocje, to wszystko pomaga dziecku poradzić sobie ze swoimi uczuciami w sposób symboliczny i bezpieczny. Dzieci uczą się także, że nie ma złych emocji i że wyrażanie ich jest czymś dobrym i potrzebnym, akceptowanym przez dorosłych.
Jak aktywność plastyczna rozwija motorykę małą u dzieci?
Plastyczna aktywność dziecka pozwala mu także rozwijać motorykę małą, a w przyszłości grafomotorykę. Są to umiejętności kluczowe dla późniejszej zdolności pisania liter i cyfr. Dla starszych dzieci plastyka jest sposobem na rozluźnienie ręki, zrelaksowanie jej, co poprawia kształt i czytelność pisma. Poprzez malowanie, rysowanie, klejenie dziecko ćwiczy precyzję wykonywania działań ręką.
Jak aktywność plastyczna pomaga rozwijać koordynację wzrokowo-ruchową u dzieci?
Prace plastyczne pomagają rozwinąć lepszą koordynację wzrokowo ruchową, czyli współdziałanie ręki i oka. Umiejętność ta jest kluczowa w wielu obszarach naszego życia, w których ważne jest odpowiednie połączenie między tym co robimy a widzimy. Pisanie to tylko jedna z dziedzin, gdzie umiejętność ta się przydaje. Szycie, gotowanie, rzucanie do celu, gry zręcznościowe, zabawa klockami, w przyszłości jazda samochodem to tylko niektóre czynności, w których liczy się odpowiednia koordynacja wzrokowo-ruchowa.
Jak aktywność plastyczna wpływa na percepcję wzrokową u dzieci?
Aktywność plastyczna dzieci wpływa w oczywisty sposób także na rozwój percepcji wzrokowej. Dziecko ćwiczy umiejętność wyodrębniania elementów wizualnych z całości obrazka poprzez nazywanie tego, co widzi. Zauważa przykładowo: świnkę, konia, krowę, domek, kotka, pieska. Proces ten to analiza wzrokowa. Z danych elementów z kolei rozwija umiejętność syntezy wzrokowej, czyli zauważa, że elementy te tworzą jakąś całość - na przykład gospodarstwo.
Zatem...
działania plastyczne u dzieci mają tak wielowymiarowy charakter i dają tyle pozytywnych efektów, że wspierajmy z całego serca zamiłowanie dzieci do takiej zabawy. Zachęcajmy je do brudzenia się, eksperymentowania z kolorami, zróbmy czasem wspólne dzieło. Po prostu bawmy się i pozwólmy dzieciom na taką zabawę, bo wszelki rodzaj działań plastycznych bawi i rozwija jednocześnie.
Autorki:
Dominika Wyszkowska-Bąbel (psycholog)
Agnieszka Łągwa (pedagog- terapeuta)
Gabinet Terapii "Pociecha", www.gabinetpociecha.pl